آبیاری بخش مهمی در کاشت و پرورش گیاهان به شمار می‌رود. بزای گندم هم این موضوع اهمیت زیادی دارد. در این مقاله به موضوع آبیاری گندم و مراحل مهم آبیاری در زراعت گندم پرداخته شده است.
کاشت و پرورش گندم
گیاه گندم از مهم ترین محصولات زراعی در جهان به شمار می‌رود که یک گیاه استراتژیک محسوب می‌شود و پرورش و تولید آن از مسائل مهم در کشورهای مختلف است. در ایران هم به علت مصرف زیاد نان، گندم جایگاه ویژه ای در غذای مردم دارد و همین موضوع سبب شده تا نیمی از مزارع و زمین های کشاورزی کشور به کشت این محصول اختصاص پیدا کند.
گندم ارزش غذایی بالایی داشته و سرشار از کربوهیدرات است. وجود این ماده در گندم باعث شده تا این محصول از نیازهای اساسی غذایی برای تامین پروتئین و انرژی در بدن محسوب شود. کربوهیدرات ها به جذب پروتیئن ها و فیبر در بدن کمک می‌کنند و کالری بالایی دارند.
بیشتر بخوانید: مراحل رشد گندم
گیاه گندم برای رشد مناسب و تکثیر به شرایطی نیاز دارد که فراهم کردن هر کدام از آن ها برای تولید این محصول ضروری است.
اولین موضوع مهم در کشت گندم ، خاک است. نوع خاک در کاشت گندم و در مراقبت های مربوط به آن مثل آبیاری و کوددهی بسیار موثر است. خاک مناسب برای کاشت گندم، خاک های دارای زهکشی هستند مثل خاک های رسی و شنی و همچنین خاک های دارای بافت ریز. ساختار این نوع خاک ها به نحوی ست که باعث عملکرد بهتر گیاه می‌شوند و حاصلخیزی مناسبی دارند. خاک های حاصلخیز قادرند تا مدت زمان بیشتری آب را در خود حفظ کنند. در مراحل مهمی از رشد گندم رطوبت خاک اهمیت زیادی دارد و خاک باید دائما مرطوب باشد.
آب و هوای مناسب و نوع اقلیم و منطقه و کوددهی مناسب از دیگر شرایط مهم برای کشت گندم هستند.
کاشت گندم در هر منطقه ای با توجه به شرایط آب و هوایی متفاوت است و ازروش های مختلفی استفاده می‌شود. به طور مثال در مناطق گرم و مرطوب با بارش های فصلی کاشت گندم به روش دیم انجام می‌شود که در آن بخش اعظمی از آبیاری گیاه توسط بارش ها تامین می‌شود و نیاز کمی به آبیاری پیدا می‌کند. در سایر مناطق که بارش های سالیانه کمتر بوده و گندم به آبیاری منظم نیازدارد، از روش کشت آبی استفاده می‌کنند.
آبیاری گندم
همان گونه که گفته شد، زراعت گندم به دلیل اهمیت فراوان، در وسعت زیادی از زمین های کشاورزی کشور انجام می‌شود. مدیریت آبیاری و تامین آب کافی برای این میزان زمین زراعی موضوع بسیار مهمی است. برای حفظ گیاه از تنش های خشکی و همچنین جلوگیری از هدرررفت آب، باید آبیاری دقیق و منظمی انجام شود.
گندم در هر کدام از مراحل رشد خود به میزان رطوبت متفاوتی نیاز دارد که در زمان مشخصی باید تامین شود.
مراحل مهم آبیاری در زراعت گندم
برنامه ریزی منظم و دقیق برای رشد گندم اهمیت زیادی دارد و مانع خشکی گیاه و یا غرقاب شدن آن می‌شود. همچنین آبیاری بیش از نیاز گیاه باعث می‌شود مواد مغذی از سطح خاک شسته شده و به گیاه نرسد.
مراحل مهم آبیاری در زراعت گندم به این ترتیب است که در ادامه می‌بینید. میزان آب مورد نیاز گندم را بر اساس شرایط محیطی گیاه و نوع آب و هوا، میزان بارش ها و همین طور جنس خاک، تخمین می‌زنند.
اولین مرحله آبیاری گندم به اصطلاح خاک آب گفته می‌شود. این مرحله از آبیاری بعد از کاشت بذر گندم انجام می‌شود و هدف آن تامین رطوبت کافی برای بذر برای جوانه زدن است.
دومین مرحله از آبیاری را پی آب می‌گویند. این آبیاری به منظور جلوگیری از سله بستن خاک انجام شده و برای رشد بذر هم مفید است. سله بستن به وضعیتی از خاک گفته می‌شود که به هم چسبیده و کلوخ به وجود آمده باشد.
پنجه آب سومین مرحله از مراحل مهم آبیاری در زراعت گندم است و زمانی انجام می‌شود که مرحله پنجه زدن در حال شکل گیری است ولی خاک رطوبت کافی نداشته باشد. پنجه زدن مرحله ای از رشد گندم است که در آن از ساقه اصلی گیاه ساقه های فرعی شروع به رشد می‌کند به این ساقه ها پنجه می‌گویند.
ساق آب چهارمین مرحله آبیاری و مهم است که زمان به ساقه رفتن کندم ها باید انجام شود.
خوش اب از مراحل پایانی آبیاری بوده و زمانی انجام می‌شود که خوشه های گندم ظاهر شوند.
بیشتر بخوانید: کود مناسب برای درخت انبه
ششمین مرحله ازآبیاری که گل آب گفته می‌شود هنگام گل دادن گندم ها و برای انجام بهتر گرده افشانی صورت می‌گیرد.
و در آخرین مرحله که دان آب گفته می‌شود آبیاری اهمیت زیادی دارد. این مرحله زمانی انجام می‌شود که هوا رو به گرمی رفته و دانه های گندم برای پر شدن به آب بیشتری نیازدارند. کمبود آب در این مرحله باعث کوچک شدن دانه های گندم و خشکیدگی آن ها می‌شود.
مراحل آبیاری گندم با روش های متفاوتی انجام می‌شود که هر کدام از آن ها مزایا و معایبی دارند. روش های آبیاری نواری، کرتی، غرقابی و سیستم آبیاری تحت فشار یا قطره ای از این روش ها هستند که انتخاب درست آن ها در برداشت محصول بیشتر بسیار موثر بوده و نقش زیادی دارد.
بدون دیدگاه