برای رشد درخت پسته نیز مانند سایر گیاهان، عناصر مختلفی مورد نیاز است. بعضی از این عناصر به عناصر ریز مغذی یا میکرو معروف هستند و برخی دیگر به عناصر درشت مغذی یا ماکرو. در عملیات کوددهی درخت پسته هر دو گروه مواد ریزمغذی و درشت مغذی مورد نیاز هستند که باید به مقدار مشخصی در هر دوره مورد استفاده قرار گیرند. این مقاله به این سوال که بهترین ریز مغذی ها برای درخت پسته کدامند، پاسخ می دهد.
وجود عناصر ریزمغذی (میکرو) نیز مثل عناصر درشت مغذی (ماکرو)، برای گیاهان دارای اهمیت است اگرچه گیاهان فقط به مقدار بسیار ناچیز به این عناصر نیاز دارند اما بدون آنها نمیتوانند کار کنند. این ترکیبات در گیاهان نقش های اساسی دارند به گونه ای که در صورت کمبود در خاک باعث ایجاد محدودیت در رشد و در نتیجه کاهش عملکرد می شوند.
ریزمغذی های مورد نیاز گیاهان و درختان کدامند؟
ریزمغذیهای مورد نیاز گیاهان و درختان عبارتاند از: بور، کلر، مس، آهن، منگنز، مولیبدن، نیکل، کبالت و روی. این عناصر برای تمامی جنبه های رشد گیاه نظیر بهینه کردن عملکرد آن، یکپارچگی ساختار گیاه یا درخت و محصول دهی بالای آن مفید هستند. کمبود عناصری مثل مس، بور، روی و منگنز در اکثر خاک ها وجود دارد و این کمبودها باید به وسیله کوددهی به موقع و به میزان کافی جبران شود.
از عناصر مهم ریزمغذی لازم برای رشد گیاهان می توان به منگنز اشاره کرد. منگنز در فعال کردن آنزیم های مختلف از جمله آنزیم های متابولیسم هیدرات های کربن، اسید های آمینه و پدیدهای فتوشیمیایی نقش مهمی دارد. یکی دیگر از عناصر ریزمغذی مس است که یکی از اجزای سیتوکروم a است و در گروهی از آنزیم ها که در آن اکسیژن به طور مستقیم در اکسیداسیون نقش دارد استفاده می شود. مولیبدن نیز یکی از اجزای آنزیم نیترات ردوکتاز است که به عنوان یونهای مولیبدات توسط گیاهان جذب می شود و برای فعال کردن آنزیم های باکتری های تثبیت ازت در بقولات و احیای نیترات در دیگر گیاهان ضرورت دارد.
بیشتر بخوانید: کوددهی درخت پسته در بهار چگونه است؟
از آنجا که کل عناصر ریز مغذی به جز مولیبدن در گیاه بی تحرک یا نیمه متحرک هستند بنابراین بیشتر علائم ظاهری کمبود منگنز، مس و مولیبدن در برگهای جوان گیاهان از جمله درخت پسته دیده می شود.
دلایل کمبود ریزمغذی ها در خاک
با توجه به آنالیز خاک و گیاه و همچنین بررسی های انجام شده، کمبود ریز مغذی ها در بسیاری از خاک های کشور تأیید شده است. دلایل کمبود عناصر ریز مغذی در خاک عبارتند از:
- برداشت محصول به میزان زیاد و بدون جبران آن به صورت کوددهی خاک را از ریزمغذی ها خالی می کند.
- استفاده از کودهای نیتروژن، فسفر و پتاسیم با ترکیبات شیمیایی بالا که مقادیر کمتری از عناصر ریز مغذی را شامل هستند.
- با پیشرفت تکنولوژی تولید کود عناصر ریزمغذی کمتری در خاک باقی می ماند.
این عوامل به منظور دستیابی به تغذیه کامل متعادل، باعث افزایش قابل توجه مصرف و نیاز به ریز مغذی ها می شود.
زمانبندی عملیات کوددهی درختان پسته
تنظیم برنامه زمانبندی عملیات کوددهی درختان پسته به عوامل مختلفی مانند شناخت سن نهال یا درخت، نیازهای آن، نوع خاک و عناصر مورد نیاز برای رشد پسته بستگی دارد.
کودهای ریز مغذی حاوی عناصر روی، آهن، مس، منگنز، بور و مولیبدن می باشد که بایستی در طول دوره رشد در اختیار گیاهان قرار گیرد.
در مورد درختان پسته، کودهای حاوی عناصر روی، آهن، مس و منگنز، باید در ۳ مرحله (بعد از ارزنی شدن دانه ها، شروع مغز بستن و بعد از برداشت میوه) بصورت محلول پاشی مصرف شود. می توان از کلات ها و آمینو کلات های حاوی این عناصر ریزمغذی استفاده کرد. به کار بردن این کودها به صورت محلول پاشی و از غلظت ۱ تا ۱/۵ در هزار است.
از دلایل محلول پاشی عناصر ریزمغذی در مرحله بعد از برداشت، ذخیره شدن این عناصر در اندام هوایی و ریشه درخت بعد از خزان کردن برگها و انتقال این عناصر به اندام های ذخیره کننده و انتقال مجدد آنها از طریق آوندهای آبکش به اعضای در حال رشد در فصل رشد بعدی است.
دلیل استفاده کردن این کودها در مرحله بعد از برداشت این است که به دلیل خنکی خاک و عدم جذب کافی عناصر غذایی از طریق خاک، شاخ و برگ درختان دچار کمبود موقتی عناصر غذایی می شوند که در این زمان این کمبود از طریق انتقال مجدد در آوندهای آبکش تامین می شود.
بیشتر بخوانید: زمان مصرف کود پتاسیم بالا
نکات مهم در عملیات کوددهی درختان پسته
برای درختان پسته در بسیاری از نقاط ایران به دلیل احتمال مسمومیت درخت به عناصر بور و کلر، نیازی به اضافه کردن کودهای حاوی بور و کلر نیست. از سویی این دو عنصر نه تنها در خاک بلکه در اب ابیاری هم به میزان زیادی وجود دارد. اما کمبود ناشی از مس، آهن و روی در تقریبا تمامی نواحی پسته خیز کشور به شدت مشاهده می شود و حتما هر ساله باید کودهای حاوی این سه عنصر در اختیار این درختان گذاشته شود. بر خلاف عناصر درشت مغذی که تمام نیاز درختان را نمی توان از طریق محلول پاشی تامین کرد، عناصر ریزمغذی را می توان از طریق محلول پاشی یا برگ پاشی در اختیار درختان پسته گذاشت و کمبودشان را جبران کرد.
بدون دیدگاه