گیاه زعفران گران قیمت ترین ادویه در جهان است و خاصیت های فراوانی دارد. در ایران کشت زعفران سابقه طولانی دارد و مهم ترین محصول صادراتی غیرنفتی کشور است. برای کاشت زعفران روش های گوناگونی وجود دارد. کشت زعفران در مزارع متداول ترین این روش ها است که به معرفی آن می‌پردازیم.
کاشت زعفران به روش سنتی
کاشت زعفران عمدتا به چند روش انجام می‌شود، کاشت خاکی و سنتی، کاشت گلخانه ای و کاشت در گلدان و باغچه.
برای کشت زعفران در مزارع و به روش سنتی ابتدا باید به آب و هوا و اقلیم منطقه توجه کرد. گیاه زعفران در مناطق نیمه گرمسیر و معتدل رشد می‌کند و برای رشد به تابستان های گرم و خشک و زمستان های سرد و ملایم نیاز دارد. در ایران استان های خراسان رضوی و جنوبی برای کاشت زعفران بسیار مناسب اند و در این استان ها کشت زعفران به صورت گسترده در مزارع انجام می‌شود. این گیاه تحمل رطوبت بالا و سرمای شدید را ندارد بنابراین در شهرهای شمالی امکامن پرورش آن نیست. زعفران گیاه کم توقعی است و مصرف آب کمی دارد. به همین دلیل در سال های اخیر کشاورزان در استان های دیگر هم در تلاش برای کاشت زعفران بوده اند چرا که در شرایط خشکسالی و کم آبی کشور، محصول مناسبی برای پرورش است.
مراحل کشت سنتی
برای آغاز کاشت زعفران باید زمین مناسبی در نظر گرفته شود. خاک این زمین باید از نوع لومی- شنی باشد. ترکیبات این خاک از شن و ماسه و سلیت تشکیل شده است. از ویژگی های این خاک نفوذ پذیری آن است که باعث می‌شود آب و اکسیژن به راحتی به ریشه های گیاه برسند. پی اچ خاک هم چیزی بین ۷ تا ۹ باید باشد تا گلدهی زعفران به بیشترین مقدار برسد. خاک مزرعه زعفران نباید شور باشد. همچنین این زمین در معرض نور مستقیم خورشید باشد و مانعی برای رسیدن نور به گیاه وجود نداشته باشد.
بیشتر بخوانید: کود درخت پرتقال
مرحله بعد آماده سازی زمین با شخم زدن است. این کار باید در اواخر پاییز و یا ابتدای زمستان انجام شود؛ در این زمان خاک به دلیل بارش ها نرم شده است. اگر در این زمان ها شخم زنی انجام نشد در ماه اردیبهشت هم می‌توان زمین را شخم زنی کرد. بعد از شخم زدن زمین، اگر هنوز کلوخ هایی باقی مانده باشد آن ها را صاف کرد. اگر زمین به درستی شخم زده نشود رطوبت به لایه های زیری نمی‌رسد و دچار خشکی می‌شود. بعد از مدتی باید کود گاوی پوسیده را با خاک مخلوط کنند و دوباره زمین را شخم بزنند.
بعد از این کار باید زمین را به خوبی مسطح کرد. پستی و بلندی در زمین باعث می‌شود تا در آبیاری مشکل ایجاد شود.
حالا مزرعه زعفران آماده برای کاشت است. مهم ترین مرحله بعد ازآماد سازی زمین، خرید پیاز زعفران است. این کار نقش مهمی در مقدار و کیفیت محصول نهایی و همچنین سود اقتصادی مزرعه خواهند داشت. برای اطمینان از سلامت و کیفیت پیازهای زعفران باید آن ها را از مراکز فروش معتبر و نام آشنا تهیه کرد.
مراحل قبل از کاشت پیاز زعفران
قبل از کاشتن پیازها در خاک باید آن ها را با آفت کش ضدعفونی کرد تا آفت و قارچ ها کاملا از بین بروند. برای این کار محلول آفت کش را در ظرفی ریخته و پیازها را در سبد قرار داده و به مدت چند دقیقه در محلول نگه می‌دارند. سبد را خارج می‌کنند و زمان می‌دهند تا آب پیاز ها خارج شود. حالا پیازهای زعفران برای انتقال به خاک آماده هستند.
روش های کاشت پیاز زعفران
کاشت پیازها در خاک با دو روش انجام می‌شود. روش کاشت ردیفی و کاشت کپه ای
کاشت کپه ای به دلیل بازدهی کم تر امروزه زیاد انجام نمی‌شود. در این نوع کاشت ابتدا گودالی با عرض و عمق حدودا ۲۵ سانتی متر حفر می‌کنند سپس بین ۳ تا ۱۵ عدد از پیازهای زعفران را در این گودال قرار داده و روی آن ها را می‌پوشانند. فاصله بین گودال ها ۱۵ سانتی متر است.
کشت ردیفی که بیشتر انجام می‌شود بازدهی بالایی دارد. ایجاد کردن ردیف برای کاشت پیازها هم می‌تواند به صورت کرتی یا دستی انجام شود هم با ماشین مخصوص و به صورت مکانیزه صورت بگیرد. در این نوع کشت که به آرمانی نیز معروف است، میزان کاشت پیازها در هر هکتار بین ۸ الی ۱۰ تن است. ازمزایای این روش کاشت، سهولت در برداشت زعفران است.
بعد ازکاشت پیازها و در مهر ماه اولین آبیاری باید انجام شود. اولین آبیاری باید به شکل غرقابی انجام شده و همراه آن کود پتاسیم به پیازها داده شود. معمولا چند روز بعد از آبیاری خاک خشک می‌شود که اصطلاحا به آن سله بستن می‌گویند. برای همین باید زمین را سله شکنی کرد و این کار از مراحل بعد از کاشت است.
بیشتر بخوانید: کاشت فلفل دلمه ای در گلخانه
حدودا دو هفته تا ۲۰ روز بعد از آبیاری و در آبان ماه پیازهای زعفران شروع به گلدهی می‌کنند. باید هر روز گل ها برداشت شوند و اگر این کار انجام نشود از بین می‌روند. برداشت گل های زعفران از قبل طلوع آفتاب آغاز و تا ۹ صبح ادامه دارد. بعد از این زمان گل ها بسته می‌شوند و امکان چیدن آن ها نیست.
کشت زعفران در مزرعه از گذشته تا کنون مرسوم ترین روش پرورش زعفران بوده است و کیفیت زعفران حاصل از آن نسبت به سایر روش ها بیشتر است.
بدون دیدگاه