پسته یکی از محصولات کشاورزی مهم و استراتژیک کشور است که میزان تولید و صادر کردن آن در حجم تجارت غیر نفتی ایران بسیار تاثیر دارد. از این رو درخت پسته و سلامت آن نیز از اهمیت به سزایی برخوردار است. در این مقاله می خواهیم بدانیم علل رشد نکردن درخت پسته چیست؟
درختان و عوامل موثر در رشد آنها
یکی از مهمترین عوامل رشد درختان و به طور کلی بیشتر گیاهان خاک است. خاک مقدار زیادی از تمام عناصر و مواد مغذی مورد نیاز درخت را دارد، اما فقط مقداری از تمام احتیاجات گیاه را برطرف می کند. این مقدار از احتیاجات گیاه را حد مطلوب می نامند. چنانچه گیاه به مقدار کمتری از این حد بحرانی مواد مغذی را از خاک جذب کند، دچار کمبود شده و اگر میزان بیشتری از این مواد را جذب کند، دچار مشکل سمی شدن شده و آسیب می بیند.
علل رشد نکردن درخت پسته چیست؟
- کمبود عناصر و مواد مغذی
یکی از مهمترین علل عدم رشد مناسب درختان پسته، نرسیدن مواد مغذی به حد کفایت به این درختان است. هر یک از مواد معدنی موجود در خاک نقش ویژه و خاصی را در رشد درخت برعهده دارند. مهمترین عناصر مورد نیاز درختان پسته به دو گروه کم مصرف و پر مصرف تقسیم می شوند. عناصر غذایی پرمصرف به میزان بیشتری مورد نیاز درخت هستند زیرا در طول رشد درخت در سال میزان بیشتری از این عناصر توسط درخت از خاک برداشت می شود. از مهمترین این عناصر نیتروژن، پتاسیم و فسفر هستند.
بیشتر بخوانید: نحوه استفاده از کود سه بیست برای درختان پسته
دومین گروه از عناصر مورد نیاز درختان پسته عناصر درشت مغذی شامل منیزم، کلسیم و گوگرد است. این مواد معمولا به وفور درخاک وجود دارد. اما در خاک هایی که پس از آزمایش کمبود این عناصر نشان داده می شود باید حتما از کود حاوی آنها استفاده کرد.
گروه دیگری از عناصر مورد نیاز درختان پسته، عناصر کم مصرف شامل بور، مس، آهن، کلر، منگنز، مولیبدن و روی هستند. اگرچه نیاز درختان پسته به این عناصر زیاد نیست اما کمبود آنها در درختان می تواند صدمات جبران ناپذیری برای درخت داشته باشد.
- اختلال در فرایند گرده افشانی
درختان پسته، درختانی دوپایه هستند، یعنی گل های نر و ماده بر پایه های جداگانه ای قرار دارند. بنابراین گرده افشانی در باغات پسته از اهمیت بسیاری برخوردار است. برای این منظور علاوه بر استفاده از جریان باد می توان شاخه های گل درخت پسته را در ظروف آب قرار داده و به درختانی که شاخ و برگ کمی دارند آویخت تا به جریان گرده افشانی کمک شود. بدیهی است که عدم گرده افشانی مناسب یکی از علت های مهم رشد نکردن درخت پسته است. همچنین کمبود عناصری چون روی و بور در عقیم شدن دانه های گرده نر موثر هستند. بنابراین باغدار باید در کوددهی به وجود این عناصر دقت کافی کند.
- عوامل محیطی
تنش های دمایی از جمله عوامل مهمی است که بر رشد نامناسب درختان پسته تاثیر به سزایی دارد. گرم شدن زودهنگام هوا باعث می شود که درختان نر زودتر باز شده و درختان دیرگل دچار کمبود دانه گرده شوند. همچنین سرد شدن بی موقع هوا در زمان گرده افشانی این فرایند را دچار مشکل کرده باعث عدم رشد میوه ها یا ریز و درشت شدن آنان می شود.
سرمازدگی هم از مسائل مهم دیگری است که می تواند درختان پسته و رشد آنان را دچار اختلال کند. سرمای زیاد می تواند باعث یخ زدن شیره گیاه شده و موجب عدم کارایی مناسب آوندهای درخت شود. به این صورت مواد غذایی به درستی به اندام های هوایی درخت منتقل نشده، به عبارتی درخت دچار سرمازدگی می شود.
- شیوه و مقدار آبیاری
اگرچه درختان پسته نسبت به کم آبی مقاوم هستند اما آبیاری مناسب نقش بسیار موثری در رشد درختان و میوه آنها دارد. آبیاری درست درختان به جذب عناصر از طریق ریشه کمک شایان توجهی می کند. تامین آب کافی برای درختان پسته و زمان بندی مناسب برای دوره های آبیاری در فصول مختلف باعث درشت تر شدن مغز پسته و به طبع آن اقتصادی شدن بیشتر محصول می شود.
- عدم هرس درختان و یا هرس نامناسب و بی موقع
هرس کردن اصولی و به موقع درختان پسته در زمستان و بریدن شاخهها و جوانههای زایشی اضافه به قوی شدن سایر شاخه ها و جوانه کمک می کند. بدین ترتیب اندام های زایشی و رویشی باقی مانده بر روی درخت می توانند بهتر از منابع موجود در خاک استفاده کنند.
- بیماری و یا ضعف ریشه درختان
ریشه درختان نقش بسیار مهمی در جذب مواد مغذی از خاک دارد، رشد مناسب ریشه درخت و افزایش حجم آن می تواند به تقویت درخت و مقاومت آن در برابر آفات و بیماری ها کمک کند.
- عدم تعادل در هورمون ها
هورمونها نقش تنظیم کننده در رشد درختان پسته داشته و در رشد و نمو درخت و میوه آن تاثیر زیادی دارند. هورمان های گوناگون گیاهی در ریشه زایی، جلوگیری از ریزش گل و میوه و تشکیل بهینه پسته ها بسیار موثرند. عدم تعادل هورمون ها می تواند باعث کاهش عملکرد درخت و کیفیت پسته شود. کوددهی، آبیاری و تغذیه مناسب درخت می تواند در تعادل هورمون ها در درختان پسته موثر باشد.
بیشتر بخوانید: آرمافرت ۳۶-۱۲-۱۲
- وجود آفات و بیماری ها
درختان پسته ممکن است دچار آفات و بیماری های گوناگونی شوند. یکی از مهمترین این آفات، آفت سن است که با سوراخ کردن پوست پسته از مغز آن تغذیه کرده و مانع از رشد مغز پسته میشوند. جمعآوری بقایای درختان در زمستان می تواند به رفع آفات کمک کند.
بدون دیدگاه